Ephrem

Bir Zamanlar, Etiyopya’da

Ephrem, Etiyopya’da büyüdü. Onu büyükanne ve büyükbabası büyüttü. İnsanların 60lı ve 70li yaşlarını zor gördüğü bir kıtada şu anda 80lerinde ve 90larında olan büyükanne ve büyükbabası tarafından yetiştirildiği için kendisini şanslı hissediyor. Etiyopya’da yaşlı insanlar bakımları için kendi çocuklarına ve torunlarına güveniyor; resmi yaşlı bakım sistemi pek gelişmiş değil. Ephrem gençken sokakta yaşayan çok sayıda yaşlı insan görmüştü. Şöyle düşünmüştü: ‘Kendi büyükannemin ve büyükbabamın böyle olmasını istemiyorum’. Bu yüzden büyükanne ve büyükbabası onun tıp fakültesine girmesine ilham oldular.

Tıp fakültesindeyken bir mülteci kampında hassas gruplar için gönüllü çalışmaya başladı. Burada ilk kez eğitimi süresince aldığı dersleri pratiğe döktü. Bakımın kitaplarından öğrendiğinden çok daha fazlası olduğunu fark etti. Sağlık hizmetinin bir takım işi olduğunu ve yalnızca okulda öğrendiği becerilerin hastaların hayatını kurtarmak için yeterli olmadığını öğrendi. İyi bir bakımı sağlayacak şey kendi tıbbi temelinin hemşirelerin ve diğer takım üyelerinin bilgi ve becerileri ile birleşmesiydi.

Bir bakış açısı şansı

Mülteci kampında aşık olacağı Hollandalı bir kadınla tanıştı ve sonrasında onunla birlikte yaşamak üzere Hollanda’ya taşındı. Hollanda’da doktorluk kariyerine devam etmek istedi ama iki kıtanın sağlık sistemi çok farklı olduğundan birkaç yıl daha eğitim alması gerekti. Sonunda Leiden Üniversitesi Zindelik ve Yaşlılık programında yüksek lisans yapmaya karar verdi. Etiyopya’da yaşlı bakımı bir “lüks” olarak kabul ediliyor. Şu anda gelişmiş bir sağlık sisteminde yaşlanan bir popülasyonda yaşlanma ve yaşlı bakımı üzerine çalışma fırsatı edindi. İlk etapta Hollanda’daki sağlık sistemine hayran kaldı. Hastalara sağlanan özerklik, yüksek kalite, üst düzey uzmanlık, ama bir yandan da maliyetler… Kendi kendine düşündü: “Bu sürdürülebilir mi?”

“Bir bakımevinde gönüllü çalışmaya başladım. Şok olmuştum. Her şeyin böyle kurumsallaştırıldığını bilmiyordum. Birçok üzgün ve yalnız, terk edilmiş gibi duran insan gördüm…”

Aynı zamanda toplumda genel olarak yaşlıların rolünün kendi ülkesindekinden farklı olduğunu fark etti.

“Burada ailenin merkezi çocuklar. Etiyopya’da ise yaşlılar.”

Bir göçmen olarak yaşlanmak

Hollanda’da bir göçmen olan Ephrem, Hollanda’da bir göçmen olarak yaşlanmanın bazıları için ne kadar zor olduğunu anladı. Bu insanların kendilerini ifade etmekte nasıl zorlandıklarını ve kendilerini nasıl soyutladıklarını gördü. Bu sebeple ‘Tale Talk’ı kurmaya karar verdi. Ephrem, Tale Talk ile göçmenlik temelinde birleşen insanları Hollanda’da ve kendi ülkelerinde edindikleri deneyimleri konuşmak üzere bir araya getiriyor. Yaşı daha ileri olan göçmenler için sosyal bağlantılar kurmak ve yetiştikleri toplumdan çok farklı işleyen bir toplumda kendi yaşantılarına bir anlam bulmak zordur. Tale Talk bunu biraz daha kolaylaştırmayı amaçlıyor. Sağlık hizmetleri sıklıkla tartışılan bir konu. Yaşlı göçmenler ona çoğunlukla bakıma ulaşmanın zor olduğunu anlatıyorlar. Genellikle bunun sebebi dil engeli. Kendilerini açıklamak için daha fazla zamana ihtiyaç duyduklarından gereksinimleri daha az anlaşılıyor ancak bunu programlamak için yeterli zaman yok.

“Pratisyen hekimimin bana ayıracak yeterli zamanı yok. Birkaç kelime söylüyorum, bana karşılık veriyor ve sonraki randevusuna geçiyor. Etiyopya’da hikayelere daha çok önem veriliyor. Burada ise hikayenin tamamını anlatmana izin vermiyorlar.”

Doğal olarak Ephrem mutlu yaşlanmanın kendisi için ne anlama geldiğini düşündü:

“Sağlıklı ve başarılı şekilde yaşlanmanın birçok bileşeni var. Ben, amacınızın fiziksel sağlığınızdan daha önemli olduğuna inanıyorum. Bunun yanı sıra bağlantı kurmanın hayatın en temel unsuru olduğuna inanıyorum. Bence mutlu yaşlanmak geleceği dört gözle beklemek demek.”